Kritik Atlas Okyanusu akıntısı çöküşe doğru yaklaşıyor!

Atlantik akıntılarının çökmesi gerçekleşmeye korkulandan fazlaca daha yakın olabilir. Karmaşık bilgisayar simülasyonlarının kullanıldığı yeni bir emek harcama korku sinyalleri veriyor. Science Advances dergisinde gösterilen araştırmaya göre, küresel okyanus süresince sıcaklık ve tuzu müessir bir biçimde taşıyan Atlantik Meridyonel Devinim Sirkülasyonu (AMOC), son zamanlarda mühim bir “devrilme noktasına” doğru ilerliyor. Avrupa`da sıcaklıklar 30 aşama düşebilir Çalışma, çöküşün ne vakit gerçekleşebileceğine dair bir vakit çizelgesi sunmazken – AMOC ancak 2004’ten beri yakından gözlemleniyor – bilhassa Avrupa ve Amazon yağmur ormanları için yıkıcı etkisinde bırakır öngörüyor. Araştırmaya göre, AMOC çökerse, Avrupa’nın birtakım bölgelerinde yaklaşık sıcaklıklar bir asır arasında 30 santigrat aşama düşebilir. Bir asır uzun bir müddet benzer biçimde görünse de, bilim adamları muhtemel değişikliklerin ancak on seneler süresince mühim seviyede hissedileceğini söylüyor. Örneğin, Norveç’te Şubat ayı sıcaklıkları her on yılda 3,5 santigrat aşama düşebilir. Çalışmanın yazarları, “Hiçbir realist uyarlama önlemi bu kadar süratli ısı değişimleriyle başa çıkamaz” diye yazıyor. Amazon’da da benzer biçimde, bilim adamları modellerinde kurak mevsimin yağışlı mevsime dönüştüğünü yada tam tersini yayınlayan yağış modellerinde ciddi bir değişim bulunduğunu ayrım ettiler. Yazarlar, bu değişikliklerin Amazon yağmur ormanlarının ekosistemini ciddi biçimde bozabileceğini savunuyor.

AMOC nedir? Atlantik Meridyenel Devrilme Sirkülasyonu (İng: “Atlantic Meridional Overturning Circulation” yada kısaca “AMOC”), Atlas Okyanusu içerisindeki akıntı sistemlerinden biridir ve güneydeki ılık ve tuzlu suları kuzeye, kuzeydeki soğuk ve derin suları güneye taşır. Bu sirkülasyon, dünyanın muhtelif yerlerine ısı getirir ve ek olarak okyanus hayatını sürdürmek için lüzumlu gıdaları taşır. Dolayısıyla bu sistemdeki deformasyona uğramış yada tam bir çökme ancak yöresel değil bütünüyle bir iklim değişikliği ve tesiri ortaya çıkaracaktır. The Guardian, Grönland buzulları ve Kuzey Kutbu buz tabakalarının küresel ısınma sebebiyle beklenenden daha süratli eriyerek denize tatlı su eklemesi ve güneyden gelen sıcak, tuzlu suyun batmasını engellemesinin korkuları arttırdığını belirtiyor. Eğer kıyamet filmlerine ilginiz var ise bu senaryo size bir yerlerden tanıdık gelebilir. 2004 senesinde çekilen ünlü kıyamet filmi Yarından Sonra da tam olarak bu akıntının kapanmasını ve daha sonra yaşanmış olan aşırı iklim vakalarını gösteriyordu. Science Advances`da gösterilen yeni makale, çöküşün Atlantik’teki deniz seviyelerinin birtakım bölgelerde bir metre yükselmesine de niçin olacağını belirtiyor. Amazon`daki iklimin bilakis dönmesinin haricinde bütün bunlar, öteki sorunların yanı sıra besin ve su kıtlığına yol açabilir.

Kaynak: https://www.donanimhaber.com/harici-baglanti?url=https%253a%252f%252fphys.org%252fnews%252f2024-02-scientists-current-atlantic-ocean-significant.html