DSÖ acil durum ilan etti! Maymun Çiçeği virüsü!

Maymun Çiçeği virüsü nedir?

Maymun Çiçeği, klinik yönden daha az şiddetli, geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzer semptomları taşıyan ortopoksvirus genusuna ait bir DNA virüsüdür. Monkeypox olarak da bilinen bu virüs, hayvanlardan insanlara (zoonotik) bulaşabiliyor.

Maymun Çiçeği virüsü ne zaman çıktı?

Hastalık öncelikle 1958’de inceleme için tutulan maymun kolonilerinde çiçek hastalığı benzeri iki salgının görülmesiyle keşfedildi. Afrika kemirgenleri ve insan olmayan primatlar (maymunlar gibi) virüsü barındırabiliyor ve insanları enfekte edebiliyor. İnsanlarda ilk maymun çiçeği olayı ise 1970 senesinde görüldü. O zamandan bu yana birtakım Orta ve Batı Afrika ülkelerindeki insanlarda bu virüse rastlandı. 2022 salgınından ilkin Afrika haricinde insanlarda görülen nerede ise bütün olaylar hastalığın yaygın olarak görüldüğü ülkelere hayvanlar vasıtasıyla meydana getirilen internasyonal seyahatlerle bağlantılıydı.

Maymun Çiçeği virüsü nasıl bulaşır?

Virüs kaynaklı kızarıklık, cilt döküntüsü, kabuk bağlamış yara veya vücut sıvıları ile doğrudan temas
Yüz yüze temas, sarılma, öpüşme, seks gibi yakın fiziksel temas
Yaranın değdiği veya vücut sıvısının geçtiği eşyalara (giysi, çarşaf gibi) dokunma
Hamilelere plasenta yoluyla
İyi pişmemiş etlerin yenilmesi
Maymun Çiçeği enfeksiyonu, semptomların başladığı andan cilt kızarıklığı, döküntü tamamen iyileşene ve yeni bir cilt tabakası oluşana kadar yayılabilir. Maymun Çiçeği salgını tipik olarak 2-4 hafta sürüyor. Hastalık semptomları olmayan kişilerin virüsü başkasına bulaştırması mümkün değil. Virüsün şu anda meni veya vajinal sıvılar yoluyla yayılıp yayılmadığı ise bilinmezliğini koruyor.

Maymun Çiçeği hastalığının belirti ve bulguları neler?
-Ateş
-Baş ağrısı
-Kas ağrıları ve sırt ağrısı
-Şişmiş lenf düğümleri
-Titreme
-Tükenmişlik
-Yüzde, ağız içinde ve eller, ayaklar, göğüs, cinsel organlar veya anüs gibi vücudun diğer yerlerinde görülen sivilce veya kabarıklık gibi görünen döküntü
Monkeypox virüsü, çiçek hastalığıyla aynı virüs ailesinin bir parçası. Maymun Çiçeği hastalığı semptomları çiçek hastalığı semptomlarına benzer ancak daha hafiftir. Hastalık tipik olarak 2-4 hafta sürer. Bazı insanlar önce kızarıklık, ardından diğer semptomları yaşarken, bazıları sadece kızarıklık yaşar.

Maymun Çiçeği virüs hastalığı iyi mi tedavi edilir?

Maymun Çiçeği virüsü enfeksiyonları için hususi bir tedavi yok. Peki, Maymun Çiçeği iyi mi geçer? Maymun Çiçeği ve çiçek hastalığı virüsleri genetik olarak benzer; bu, çiçek hastalığına karşı koruma sağlamak için geliştirilen antiviral ilaçlar ve aşıların bu virüsü önlemek ve tedavi etmek için kullanabileceği anlamına geliyor. Tekovirimat (TPOXX) şeklinde antiviraller, bağışıklık sistemi zayıflamış hastalar şeklinde ciddi biçimde hastalanma olasılığı daha yüksek kişiler için öneriliyor.

Maymun Çiçeği ölümcül mü?

Batı Afrika türü enfeksiyonları nadiren de olsa ölümcüldür. Hastaların %99`undan fazlasının hayatta kalması muhtemeldir. Bununla beraber sıska bağışıklık sistemi olan kişiler, 8 yaş altı çocuklar, egzama hastalığı olanlar, gebe ve emziren kişilerin ciddi biçimde hastalanma yada ölme riski daha yüksek olabiliyor. Son zamanlarda Maymun Çiçeği ölüm oranı % 3 – %6 civarındadır.

Maymun Çiçeği virüsünden iyi mi korunulur?

Maymun çiçeği virüsünün niçin olduğu deri döküntüleriyle yakın temastan kaçının. Virüse enfekte olan ferdin kızarıklıklarına yada kabuklarına dokunmayın. Virüs bulaşan olan biriyle öpüşmeyin, sarılmayın, kucaklaşmayın yada yakın temasa girmeyin. Yemek kaplarını yada bardakları paylaşmayın. Hasta ferdin döşek takımlarına, havlularına yada giysilerine ellemeyin yada dokunmayın. Özellikle hasta insanlarla temastan sonrasında ellerinizi sık sık sabun ve suyla sudan geçirin yada alkol bazlı el dezenfektanı kullanın. Genellikle kemirgenler ve primatlar olmak suretiyle virüsü yürüyerek hayvanlarla temastan kaçının. Bu hastalığa yakalanan bir şahıs kesinlikle evde izole edilmelidir. Aktif döküntüleri yada başka semptomları var ise olası olduğunca aile üyeleri ve evcil hayvanlardan ayrı bir odada yada alanda olmalıdır.

Maymun Çiçeği hastalığı iyi mi teşhis edilir?

Cilt döküntüsü olan her hastaya derhal Maymun Çiçeği tanısı koyulması doğru değil. Su çiçeği, kızamık, cilt enfeksiyonları, uyuz, sifiliz ve ilaca bağlı alerji benzer biçimde başka bir döküntü hastalığı da olabilir. PCR, doğruluğu ve duyarlılığı göz önüne alındığında tercih edilen bir laboratuvar testidir. Bunun için en müsait teşhis örnekleri cilt lezyonlarından – üst kısım yada veziküllerden ve püstüllerden gelen sıvıdan ve kuru kabuklardan elde edilir. Mümkün olduğunda biyopsi bir seçenektir. Orthopoxvirüsler serolojik olarak çapraz reaktif olduğu için antijen ve antikor saptama şekilleri bu hastalığa has doğrulama sağlamaz. Bu nendenle kaynakların sınırı olan olduğu durumlarda tanı yada olay incelemesi için seroloji ve antijen saptama şekilleri önerilmez.

Maymun Çiçeği aşısı var mı?

Çiçek hastalığına karşı aşılamanın hastalığı önlemede %85 oranında etken olduğu birkaç gözlemsel çalışmayla kanıtlanmış. Dolayısıyla evvelinde çiçek aşısı olmuş biri hastalığı daha hafifçe atlatabilir. Şu anda ilk (birinci nesil) çiçek aşıları artık yapılmıyor. Bazı laboratuvar mensupları yada sıhhat çalışanları, çalışmış oldukları yerde ortopoks virüslerine maruz kalmaları niteliğinde korunmaları için daha yeni çiçek aşısı alabiliyor. Oynanmış atenüe aşı virüsüne dayanan daha yeni bir aşının (iki dozlu) 2019 senesinde Maymun Çiçeği hastalığını önlemek için onaylandığı biliniyor.

Maymun Çiçeği virüsüyle çiçek hastalığı içinde iyi mi bir ilişki vardır?

Monkeypox virüsü çiçek hastalığı ile aynı virüs ailesinin bir parçası. Maymun Çiçeği hastalığına yakalananlar geçmişte çiçek hastalarında görülen semptomların benzerlerini taşıyor. Çiçek hastalığından değişik olarak daha hafifçe geçiriliyor, ölümcül olaylar oldukca daha ender görülüyor. Maymun Çiçeği hastalığı Türkiye’de ne vakit çıktı? Türkiye’de ilk Maymun Çiçeği olayı 30 Haziran 2022’de görüldü. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamasına göre, devletimizde bir kişide vvirüs tespit edildi.